अन्यथा तत्पदं शान्तं लोकाः क्लिश्यन्ति चाह्न्यथा ॥ ०५-१०
वेदशास्त्राणां अध्ययनं केवलं पठनं वा संकलनं न भवेत्, तत्र ज्ञानस्य पाण्डित्येन सह सम्यक् अभ्यासः अनिवार्यः। अन्यथा, वेदविद्यायाः तत्त्वं न प्राप्तम्, न च तत् आचार्यपद्धतिः शान्तिम् अनुगच्छति। शास्त्रेषु निहितं ज्ञानं यदि केवलं वर्णसङ्ग्रहः एव भवति, तर्हि तस्य आध्यात्मिकप्रभावः क्षीणः। पाण्डित्यं न केवलं पुस्तकमात्रं ज्ञातुम्, किन्तु तदर्थं विवेकपूर्णं व्यवहारं कुर्यात्। अन्यथा, शास्त्रसम्पादनस्य लक्ष्यं लुप्तमिव स्यात्, तथा लोकाः क्लेशं अनुभवन्ति।
शास्त्रेषु शान्तिः केवलं शब्दैः न प्राप्ता, तस्य हेतुः आचारशुद्धता, मनोबलस्य सन्तुलनं च। वेदशास्त्राणि यदा यथार्थेन अन्वितानि भवन्ति, तदा एव लोकजीवनं सुखप्रदं भवति। अन्यथा, तत्त्वज्ञानविनाशः, मर्कटवत् मानसिकक्लेशः च जनयति। अतः वेदविद्याया: अध्ययनं मनसि क्लेशं न जनयति, यदि तत्सम्यक् पद्धत्यां क्रियते। तस्मादिष्टं ज्ञानं पाण्डित्यं च अभिवृद्धिम् आवश्यकं मन्यते।
विवेचनस्य दृष्ट्या, अत्र ज्ञानं केवलं सूचना न, किन्तु सम्यक् अनुभूति, व्यवहारिकत्वं च अपेक्षितम्। लोकाः क्लिशन्ति इति, यत् अनार्द्रता, अधर्म, अथवा अव्यवस्था उद्भवति, येषां मूलं अविद्या एव। अतः शास्त्राणां यथार्थाध्ययनं समस्तसमाजस्य हिताय आवश्यकम्।